يادداشت چهارم: ارزيابی عملکرد سيستم ديد دو چشمی

 ششم شهريور ماه 1389

مطالعه امروز: فصل چهارم کتاب کارلسون (صفحۀ 161) تماماً به تستهای فانکشنال اختصاص داده شده. همانطور که قبلاً هم ديدگاه اين کتاب را در مورد تشتهای فانکشنال نوشتم، کار اصلی ما در ارزيابی سلامت سيستم بينايی اين است که ببينيم آيا سيستم بينايی فرد مورد آزمون مهارتهای لازم را برای عملکرد صحيح و درازمدت دارد يا خير. مهارتهای لازم در ديد دوچشمی شامل توانايی هماهنگ نگهداشتن دو چشم با يکديگر در ضمن واضح نگهداشتن تصوير است به طوريکه فرد بتواند ديد واضح دو چشمی را برای مدتی طولانی و بدون ايجاد خستگی محفوظ نگهدارد. تعداد اين تستها زياد است و همه آنها برای ارزيابی کامل سيستم بينايی لازم هستند، ولی ارزيابی کامل سيستم بينايی برای هر بيماری لازم نيست. اينکه کدام تعداد از تستها برای هر بيمار بخصوص ضروری است، به تصميم گيری و تفکّر حرفه ای هر معاينه کننده بستگی دارد. مجموعه ای از تستها به عنوان "حداقل" عنوان شده که قبلاً برای خودم يادداشت کرده ام. مهم اين است که بايد به ياد داشته باشم که تستهای ديد دور را بايد بدنبال هم انجام بدهم، تستهای ديد نزديک را بدنبال هم، تستهايی را که با کارکشن انجام می دهم را بايد بدنبال هم انجام بدهم و تستهای بدون کارکشن را هم بدنبال هم. يافته های حاصل از تستهايی که با کارکشن قبلی فرد بدست آورده ام، يافته های عادتی و يافته هايی را که با کارکشن جديد فرد بدست آورده ام، يافته های ايجادی می نامم.

Functional tests cc (existing/old correction) -> habitual findings

Functional tests cc (new correction) -> induced findings

از جمله تستهای عملکردی برای ارزيابی فوريا، تستهای فون گراف و ثورينگتون را می خواستم مرور کنم.

Distance Lateral Phoria (DLP) by von Graefe Technique

تست فون گراف برای فوريای افقی: ابتدا بايد يک تارگت تک حرف به بيمار ارائه بدهم. سايز تارگت بايد به اندازه يک خط بزرگتز از بهترين ديد او باشد. سپس در حاليکه از بيمار می خواهم چشمهايش را بسته نگهدارد يک پريزم 12ΔBI در برابر چشم راست و پريزم 6ΔBU در برابر چشم چپ قرار می دهيم (می توان از دو عدد پريزم رايسلی استفاده کرد). نقش پريزم اول، برای اندازه گيری استفاده می شود و پريزم دوّم برای ديسوسيه کردن (جداسازی) دو چشم بکار گرفته می شود.

پس از قرار گرفتن پريزمها در فريم (يا ترجيحاً فوروپتر)، از بيمار می خواهيم چشمهايش را باز کند. قاعدتاً دو تصوير خواهد ديد، يکی بالاتر و در سمت راست، ديگری پايينتر و در سمت چپ. اگر دوبينی حاصل نشد، اول چک می کنم که هيچکدام از دو چشم اکلود نباشند، بعد با باز و بسته کردن هر چشم به نوبت، سعی می کنم به بيمار کمک کنم هر دو تصوير را پيدا کند. اگر باز هم شناسايی دو تصويرميسّر نشد، می توان پريزم دوم را به 6ΔBD تبديل نمود. حالت ديگری که ممکن است پيش بيايد اين است که دوبينی حاصل شده ولی تصوير بالايی به جای سمت راست، به سمت چپ برود. در اينحالت بايد مقدار پريزم افقی را افزايش داد تا ترکيب صحيح موقعيت دو تصوير (بالا و راست، پايين و چپ) حاصل شود.

حالا بايد از بيمار بخواهم به تصوير پايينی نگاه کند و آنرا واضح نگهدارد و در عين حال تصوير بالايی را هم در نظر بگيرد (بدون اينکه به آن نگاه کند). سپس قدرت پريزم انداه گيری کننده را تغيير می دهم تا جاييکه بيمار شهادت دهد دو تصوير دقيقاً بالای همديگر قرار گيرند

Patient instructions: Look at the lower target/target, but think about the other one (the upper one). I will make the upper target move. Tell me when the two images will seem as vertically lined up, one directly above the other. You should always see double, keep the images clear and continue looking at the lower image at all times.

سپس با سرعت تقريبی دو پريزم ديوپتر بر ثانيه، پريزم اندازه گيری کننده را کاهش می دهم تا بيمار دو تصوير را در فراز همديگر ببيند. عدد بدست آمده (مقدار و جهت پريزم) را ثبت می کنم (عدد اول) و کار را ادامه می دهم (کاهش پريزم را) تا بيمار بگويد تصوير بالايی را در سمت چپ تصوير پايينی می بيند. کاهش پريزم را متوقف می کنم و شروع به زياد کردن آن می کنم تا زمانيکه دوباره دو تصوير در فراز يکديگر ديده شوند. عدد بدست آمده را ثبت می کنم (عدد دوّم). معدّل عدد اوّل و دوّم را محاسبه می کنم اگر اين دو عدد با هم بيش از 3 پريزم ديوپتر فرق نداشته باشند. اگر تفاوت بيش از 3 پريزم ديوپتر باشد، تست را بايد تکرار بکنم و همه پيز را دوباره برای بيمار توضيح بدهم و در نهايت، يافته هايی را که به هم نزديگتر هستند با هم ميانگين بگيرم.

روش ثبت يافته ها:

DLP: ortho

DLP: 2Δ exo

DLP: 4Δ eso

Distance Vertical Phoria (DVP) by von Graefe Technique

تست فون گراف برای فوريای عمودی: اين تست و تست قبلی کاملاً يکسان شروع می شوند: همان توضيحات و همان پريزمها. امّا اينبار از بيمار می خواهم نگاهش به تصوير سمت راست باشد ولی تصوير سمت چپ را هم در نظر داشته باشد. من تصوير سمت چپ را حرکت می دهم تا هر دو تصوير بطور افقی هم تراز شوند – در کنار هم قرار بگيرند.

Patient instructions: Look at the target to the right, but think about the other one (the one to the left). I will make the left target move. Tell me when the two targets will seem as horizontally lined up, one next to the other. You should always see double, keep the images clear and continue looking at the target to the right at all times.

اينبار هم کار شبيه به همان چيزی است که در مورد تست فوريای افقی انجام دادم، ولی اينبار پريزم عمودی نقش پريزم اندازه گيری کننده را ايفا می کند. پريزم عمودی را باسرعت تقريبی 2 پريزم در ثانيه کاهش می دهم تا زمانيکه معاينه شونده، دو تصوير را در کنار هم ببيند. عدد را يادداشت می کنم و به کاهش پريزم ادامه می دهم تا دو تصوير به صورت "بالا و چپ" و "پايين و راست" ديده شوند. سپس پريزم را دوباره افزايش می دهم تا دو تصوير مجدداً در کنار هم ديده شوند. اين عدد را هم ثبت می کنم و اگر تفاوت دو عدد بدست آمده در حد 2 پريزم ديوپتر باشد، عدد اوّل و دوّم را با هم معدل گيری می کنم. اگر تفاوتها بيش از 2 پريزم ديوپتر باشد، تست را بايد تکرار کنم.

روش ثبت:

DVP: ortho

DVP: 2Δ right hyper

DVP: 1Δ left hyper

فون گرافِ ديد نزديک نيز کاملا مشابه فون گرافِ ديد دور است با اين تفاوت که ممکن است از کارکشن ديد نزديک کمک بگيرم. علاوه بر اين اگر تست افقی را با يک ديوپتر مثبت يا يک ديوپتر منفی اسفر تکرار کنم، اِی سی به اِی را نيز می توانم بدست آورم

Gradient AC/A using +1.00 DS or -1.00 DS

روش ثبت:

NLP (Near Lateral Phoria): ortho

NLP: 2Δ exo, -1.00 2Δ eso, AC/A 4/1

NLP: 5Δ eso, +1.00 3Δ exo, AC/A 8/1

با تست ثورينگتون در يادداشت بعدی برمی گردم، انشالله